Quy định về bảo vệ người thứ ba ngay tình trong giao dịch dân sự là quy định nhằm bảo đảm cho các giao dịch dân sự được ổn định, hạn chế sự xáo trộn cũng như phù hợp với thực tiễn là người thứ ba ngay tình không biết và không thể biết về giao dịch dân sự trước đó bị vô hiệu. Để đảm bảo quyền lợi của các bên thì cần lưu ý một số vấn đề đối với quy định bảo vệ người thứ ba ngay tình theo quy định hiện hành.
1THẾ NÀO LÀ NGƯỜI THỨ BA NGAY TÌNH
Theo Điều 180 Bộ luật dân sự năm 2015 có quy định về việc chiếm hữu ngay tình là “việc chiếm hữu mà người chiếm hữu có căn cứ để tin rằng mình có quyền đối với tài sản đang chiếm hữu”. Đồng thời, Từ điển Luật học có giải thích rằng: “Người thứ ba ngay tình khi tham gia giao dịch dân sự vô hiệu là người được chuyển giao tài sản thông qua giao dịch mà họ không biết, không buộc phải biết tài sản đó do người chuyển giao cho họ thu được từ một giao dịch dân sự vô hiệu”.
Như vậy, có thể hiểu Người thứ ba ngay tình là người đang chiếm hữu tài sản ngay tình, nghĩa là người đó có căn cứ để tin rằng mình có quyền đối với tài sản đang chiếm hữu vì không biết và không buộc phải biết rằng người đã thực hiện giao dịch với mình không có quyền chuyển giao đối với tài sản giao dịch.
Họ hoàn toàn trung thực, ngay thẳng khi tham gia vào giao dịch đó. Điều đó có nghĩa là khi tham gia vào giao dịch, người này hoàn toàn tin rằng người giao dịch là người có quyền giao dịch và giao dịch đáp ứng các điều kiện để giao dịch có hiệu lực.
Trong trường hợp ngược lại, người này biết hoặc buộc phải biết người tham gia giao dịch không có quyền giao dịch thì không được coi là người thứ ba ngay tình và không được bảo vệ trước chủ sở hữu tài sản ban đầu. Người không có quyền giao dịch là người giao dịch không phải chủ sở hữu hay được chủ sở hữu tài sản cho phép.
2BẢO VỆ QUYỀN LỢI CỦA NGƯỜI THỨ BA NGAY TÌNH
Trong giao dịch dân sự vô hiệu, bản thân người thứ ba ngay tình hoàn toàn không có lỗi nên các giao dịch được tạo lập hợp pháp sẽ được pháp luật bảo vệ. Cụ thể tại Điều 133 Bộ luật dân sự 2015 có quy định như sau:
Thứ nhất: Trường hợp giao dịch dân sự vô hiệu nhưng đối tượng của giao dịch này là tài sản không phải đăng ký và đã được chuyển giao cho người thứ ba ngay tình thì giao dịch được xác lập, thực hiện với người thứ ba vẫn có hiệu lực, trừ trường hợp quy định tại Điều 167 của Bộ luật dân sự 2015, có nghĩa là “trừ trường hợp người chiếm hữu ngay tình hay người thứ ba ngay tình có được động sản này thông qua hợp đồng không có đền bù với người không có quyền định đoạt tài sản hoặc trong trường hợp hợp đồng này là hợp đồng có đền bù thì chủ sở hữu có quyền đòi lại động sản nếu động sản đó bị lấy cắp, bị mất hoặc trường hợp khác bị chiếm hữu ngoài ý chí của chủ sở hữu.”
Để người thứ ba được xem là ngay tình thì người thứ ba không có cơ sở để biết mình tham gia vào giao dịch dân sự với người không có quyền định đoạt tài sản hoặc đối tượng tài sản của giao dịch liên quan đến giao dịch trước đó đã bị vô hiệu và người thứ ba có căn cứ tin rằng đối tượng tài sản và chủ thể giao dịch với mình có đủ điều kiện tham gia giao dịch theo quy định của pháp luật. Trường hợp này thường xảy ra đối với những tài sản là động sản không phải đăng ký quyền sở hữu như: máy tính, ti vi, điện thoại di động… Đối với trường hợp người thứ ba có được tài sản thông qua giao dịch dân sự không có đền bù với người không có quyền định đoạt tài sản như: cầm cố, tặng cho, thừa kế… hoặc trong trường hợp giao dịch với những loại tài sản bị lấy cắp, bị mất, lừa đảo … ngoài ý chí của chủ sở hữu thì giao dịch với người thứ ba bị vô hiệu và chủ sở hữu có quyền đòi lại tài sản đó.
Thứ hai: Trường hợp giao dịch dân sự vô hiệu nhưng tài sản đã được đăng ký tại cơ quan Nhà nước có thẩm quyền và sau đó được chuyển giao bằng một giao dịch dân sự khác cho người thứ ba ngay tình và người này căn cứ vào việc đăng ký đó mà xác lập, thực hiện giao dịch thì giao dịch đó không bị vô hiệu (theo khoản 2 Điều 133 BLDS năm 2015)
Đối với trường hợp này thì người thứ ba tham gia giao dịch dân sự đối với tài sản đã được đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền, do đó mặc dù tài sản này là đối tượng của giao dịch dân sự trước đó mà bị vô hiệu thì giao dịch dân sự này vẫn phát sinh hiệu lực đối với người thứ ba vì người thứ ba đã căn cứ vào việc đăng ký đó mà xác lập, thực hiện giao dịch, trường hợp này người thứ ba được xem là ngay tình và được pháp luật bảo vệ quyền lợi khi có tranh chấp diễn ra.
Thứ ba: Trường hợp tài sản phải đăng ký mà chưa được đăng ký tại cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thì giao dịch dân sự với người thứ ba cũng bị vô hiệu. Tuy nhiên nếu người thứ ba ngay tình nhận được tài sản này thông qua bán đấu giá tại tổ chức có thẩm quyền hoặc giao dịch với người mà theo bản án, quyết định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền là chủ sở hữu tài sản nhưng sau đó chủ thể này không phải là chủ sở hữu tài sản do bản án, quyết định bị huỷ, sửa thì giao dịch này vẫn có giá trị với người thứ ba ngay tình và được pháp luật bảo vệ, công nhận. (khoản 2 Điều 133 BLDS năm 2015)
“Trường hợp tài sản phải đăng ký mà chưa được đăng ký tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì giao dịch dân sự với người thứ ba bị vô hiệu, trừ trường hợp người thứ ba ngay tình nhận được tài sản này thông qua bán đấu giá tại tổ chức có thẩm quyền hoặc giao dịch với người mà theo bản án, quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền là chủ sở hữu tài sản nhưng sau đó chủ thể này không phải là chủ sở hữu tài sản do bản án, quyết định bị hủy, sửa.”
Như vậy có thể thấy, tuỳ vào từng loại giao dịch dân sự mà pháp luật sẽ đưa ra những quy định khác nhau để bảo vệ người thứ ba ngay tình nhằm đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng của họ không bị thiệt thòi.
3CÁC ĐIỀU KIỆN ĐỂ NGƯỜI THỨ BA NGAY TÌNH ĐƯỢC BẢO VỆ QUYỀN LỢI
Để xác định người thứ ba ngay tình cần có các điều kiện cần và đủ như sau:
Trước khi tham gia vào giao dịch dân sự thì đã có một giao dịch dân sự trước đó được xác lập, thực hiện nhưng giao dịch dân sự trước đó bị vô hiệu.
Người thứ ba thực hiện xác lập giao dịch dân sự phải ngay tình. Có nghĩa là người thứ ba không biết hoặc không thể biết rằng mình tham gia giao dịch dân sự với người không có quyền định đoạt tài sản, hoặc đối tượng của giao dịch liên quan đến giao dịch trước đó.
Đối với tài sản giao dịch là loại tài sản phải được phép giao dịch theo quy định của pháp luật. Đối với các loại tài sản mà pháp luật quy định cấm lưu thông như vũ khí quân dụng, pháo nổ, ma túy… thì người thứ ba phải biết về việc xác lập giao dịch đối với loại tài sản này là bất hợp pháp, không được pháp luật bảo vệ. Còn đối với loại tài sản mà pháp luật quy định hạn chế lưu thông như Pháo hoa, hóa chất… thì phải đáp ứng đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật thì giao dịch dân sự đó mới có hiệu lực pháp luật.
Người thứ ba có được tài sản thông qua giao dịch dân sự có đền bù. Đó là những giao dịch mà trong đó một bên sau khi thực hiện nghĩa vụ của mình đối với bên kia thì sẽ nhận được những lợi ích vật chất từ phía bên kia. Khi đó, giao dịch với người thứ ba vẫn có hiệu lực. Trừ những loại tài sản bị lấy cắp, bị mất, hoặc bị chiếm hữu ngoài ý chí của chủ sở hữu thì giao dịch với người thứ ba bị vô hiệu và chủ sở hữu có quyền đòi lại tài sản đó. Trường hợp người thứ ba có được tài sản thông qua giao dịch dân sự không có đền bù với người không có quyền định đoạt tài sản như: tặng cho, thừa kế…thì quyền lợi của người thứ ba sẽ không được pháp luật bảo vệ. Khi đó chủ sở hữu có quyền đòi lại tài sản.
Tài sản mà theo quy định phải đăng ký thì giao dịch dân sự với người thứ ba phát sinh hiệu lực khi tài sản đó đã được đăng ký tại co quan Nhà nước có thẩm quyền. Nếu tài sản chưa được đăng ký thì người thứ ba ngay tình cũng không được pháp luật bảo vệ quyền lợi và phải trả lại tài sản cho chủ sở hữu. Điều này, đảm bảo cho các quy định của pháp luật về việc đăng ký tài sản được áp dụng nghiêm minh, đồng thời góp phần nâng cao hiệu quả quản lý tài sản của Nhà nước mà chủ yếu là bất động sản. Tuy nhiên, người thứ ba ngay tình nhận được tài sản này thông qua bán đấu giá tại tổ chức có thẩm quyền hoặc giao dịch với người mà theo bản án, quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền là chủ sở hữu tài sản nhưng sau đó chủ thể này không phải là chủ sở hữu tài sản do bản án, quyết định bị hủy, sửa thì giao dịch này vẫn được pháp luật bảo vệ, công nhận.
Tóm lại: Có thể thấy việc bảo vệ quyền lợi của người thứ ba ngay tình khi giao dịch dân sự bị vô hiệu nhằm mục đích bảo vệ quyền lợi chính đáng của các chủ thể tham gia giao dịch. Pháp luật ưu tiên bảo vệ quyền và lợi ích của chủ sở hữu nhưng cũng không thể bỏ qua quyền và lợi ích chính đáng của người thứ ba ngay tình khi họ tham gia vào giao dịch dân sự hợp pháp như đã phân tích ở trên.
Để bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của mình khi tham gia vào các giao dịch dân sự. Qúy khách hàng hay liên hệ với Trường Thuận Đức, chúng tôi sẵn sàng tư vấn hỗ trợ quý khách tận tâm, chính xác theo quy định của pháp luật.
Trên đây là nội dung về Bảo vệ quyền lợi của người thứ ba ngay tình khi giao dịch dân sự vô hiệu theo quy định Bộ luật Dân sự năm 2015 của Trường Thuận Đức chia sẻ đến Qúy bạn đọc được nắm. Nếu có thắc mắc, vui lòng liên hệ theo thông tin dưới đây để được tư vấn, giải đáp.
Rất vui nhận được sự quan tâm từ quý khách hàng.!.
__dvu-phap-ly.jpg)
__khai-nhan-di-san-thua-ke.jpg)
__tranh-chap-tai-san.jpg)
__tranh-chap-ranh-gioi-dat.jpg)
__con-ngoai-gia-thu-con-nuoi.jpg)
__gianh-quyen-nuoi-con.jpg)
__hoa-giai-tranh-chap-dat.jpg)
__quyen-nuoi-con_.jpg)
__vi-bang.jpg)
__mien-giam-an-phi.jpg)